To Be Like Water

Code switching werd als term voor het eerst gebruikt in de sociolinguïstiek om te beschrijven hoe mensen die meertalig zijn in een gesprek tussen talen switchen. Maar code switching gaat ook over hoe we onze manier van spreken aanpassen aan een bepaalde sociale groep. In feite gaat het om alle bewuste en onbewuste manieren waarop mensen, afhankelijk van de situatie, verschillende culturele of talige identiteiten projecteren.  

Door van code te wisselen—in taal, dialect, toon of spreekritme, maar ook in lichaamstaal en gebaren—kun je aangeven dat je ergens bij hoort of juist afstand creëren. Het is een vorm van vertaling, die berust op het vermogen sociale situaties te kunnen lezen en daarop in te spelen. Toch gaat het niet altijd om een vorm van zelfexpressie. Het kan ook door de omgeving worden afgedwongen, wanneer code switching noodzakelijk is om toegang te verkrijgen, jezelf te beschermen of af te schermen, of geaccepteerd te worden binnen de dominante cultuur. Besef van dit voortdurend schakelen is een tegenwicht tegen het idee van identiteit als een enkelvoudig ‘Ik’, en kan het gebruik daarvan als instrument voor sociale controle en maatschappelijke verdeeldheid ontkrachten.   

Code switching omvat taal, gebaren, beweging—als een dans van de verschillende lagen van ieder ‘Ik’.  Maar het omvat ook (zelf)censuur, dubbel bewustzijn, doen alsof, het in check houden van je taal, je gedrag, zelfs je ademhaling. Het is rusteloos en ontworteld; vloeibaar en veranderlijk.  

Van januari tot maart is er ook een publieksprogramma met artist’s talks en filmvertoningen.  

De tentoonstelling kwam tot stand in opdracht van Sculpture International Rotterdam, en werd ontwikkeld in respons op de dagelijkse culturele realiteit in deze stad. Met dank aan Dees Linders, House of Urban Arts en het Mondriaan Fonds.