Justice beyond Revenge. Recalling Louk Hulsman

Robert Glas, Curator: Anke Bangma

Robert Glas

Witte de Withstraat 50

In ‘Justice beyond Revenge’ nodigt kunstenaar Robert Glas je uit om opvattingen over gerechtigheid te bevragen. De heersende focus op streng straffen lijkt bijna onbetwist maar was niet altijd zo vanzelfsprekend. Tot midden jaren ’80 was er in Nederland een levendig publiek en politiek debat over welke reactie op crimineel gedrag de samenleving op de langere termijn het meest dient.

Kritisch denken

Aanvoerder van het kritisch denken over het nut van straffen was de Rotterdamse rechtsgeleerde en abolitionist Louk Hulsman. Hij betoogde dat het strafrecht, en vooral de celstraf, maatschappelijke problemen vaak niet oplost maar eerder aanwakkert. Met functionele kritiek en concrete voorstellen wilde hij een samenleving zonder straffende overheid denkbaar maken. Met twee video-installaties, beiden ontstaan in samenwerking met ervaringsdeskundigen, geeft Glas opnieuw voeding aan deze discussie die actief werd vergeten.

Afscheid van het Strafrecht

De kiem voor beide werken ligt in twee gebeurtenissen die tegelijk plaatsvonden. In juni 1986 pensioneert Hulsman van de Erasmus Universiteit en publiceert hij met ‘Afscheid van het Strafrecht’ een pleidooi voor afschaffing van het huidige systeem. In dezelfde maand laat architect Carel Weeber zijn studenten een 1:1 testmodel van een gevangeniscel bouwen. Terwijl Hulsmans pleidooi de zwanenzang zal blijken van het Nederlandse abolitionisme, blijkt Weebers visie trendsettend voor Nederlands gevangenisontwerp.

Voeding aan de discussie

Aanvoerder van het kritisch denken over het nut van straffen was de Rotterdamse rechtsgeleerde en abolitionist Louk Hulsman. Hij betoogde dat het strafrecht, en vooral de celstraf, maatschappelijke problemen vaak niet oplost maar eerder aanwakkert. Met functionele kritiek en concrete voorstellen wilde hij een samenleving zonder straffende overheid denkbaar maken. Met twee video-installaties, beiden ontstaan in samenwerking met ervaringsdeskundigen, geeft Glas opnieuw voeding aan deze discussie die actief werd vergeten.

De kiem voor beide werken ligt in twee gebeurtenissen die tegelijk plaatsvonden. In juni 1986 pensioneert Hulsman van de Erasmus Universiteit en publiceert hij met ‘Afscheid van het Strafrecht’ een pleidooi voor afschaffing van het huidige systeem. In dezelfde maand laat architect Carel Weeber zijn studenten een 1:1 testmodel van een gevangeniscel bouwen. Terwijl Hulsmans pleidooi de zwanenzang zal blijken van het Nederlandse abolitionisme, blijkt Weebers visie trendsettend voor Nederlands gevangenisontwerp.

Glas bevraagt al langer verschillende aspecten van het recht. Zo keek hij eerder naar de asielprocedure, het gebruik van biometrie als identificatiemiddel en algoritmes voor de voorspelling van crimineel gedrag. Glas onderzoekt het impliciete geweld dat zulke overheidsinstrumenten in zich dragen. Hij vertaalt zijn onderzoek naar video-installaties waarin hij tegengestelde perspectieven en belangen op elkaar in laat werken.

Praktisch

Op alle vrijdagen tussen 11 maart en 21 april bezoek je deze tentoonstelling gratis. TENT is op vrijdagen geopend tussen 11:00 – 21.00 uur.